به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات گیاه‌ پزشکی کشور، وبینار آموزشی برآورد خسارت اقتصادی علف‌های هرز » با تدریس محمدرضا کرمی نژاد و بتول صمدانی اعضای هیات علمی بخش تحقیقات علف‌های هرز موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور در سطح ملی برگزار شد.

 اعضای هیات علمی موسسه در این وبینار گفتند پیش‌بینی می‌شود جمعیت فعلی جهان که ۷.۷ میلیارد نفر است، تا سال ۲۰۵۰ به بیش از ۹ میلیارد نفر برسد. برای مقابله با افزایش ۴۰ درصدی جمعیت جهان و افزایش میانگین مصرف مواد غذایی به ۳۱۳۰ کیلوکالری به ازای هر نفر در روز تا سال ۲۰۵۰، تولید محصولات کشاورزی همچنان باید تا سال ۲۰۵۰ به میزان ۷۰ درصد (نزدیک به ۱۰۰ درصد در کشورهای در حال توسعه) افزایش یابد. این به معنای تولید سالانه یک میلیارد تن غلات و ۲۰۰ میلیون تن گوشت اضافی تا سال ۲۰۵۰ می باشد.  با وجود مدرن‌سازی کشاورزی، هر ساله خسارات زیادی در کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی رخ می‌دهد که عمدتاً به دلیل گونه‌های علف‌های هرز است که مهم‌ترین محدودیت زیستی برای تولید محصولات کشاورزی محسوب می‌شوند.  در سطح جهانی، تقریباً ۱۸۰۰ گونه علف هرز باعث کاهش ۳۱.۵ درصدی تولید گیاهان می‌شوند که معادل ۳۲ میلیارد دلار ضرر اقتصادی در سال است.  از طرفی بدلیل کاربرد علف‌کش‌ها در سطوح وسیع ، غیراصولی  و با نحوه تاثیر مشابه در حال حاضر حدود ۳۸۰ بیوتیپ علف هرز مقاوم به علف‌کش در سراسر جهان وجود دارد. علف‌کش‌های زیستی، مبتنی بر موجودات زنده یا متابولیت‌های ثانویه آنها، یک راه حل جدید برای کاهش وابستگی به علفکش های شیمیایی و مخاطرات آنها محسوب می شوند. بازار کنترل علفکش های زیستی در اروپا حدود ۵۵۰ میلیون یورو و در سراسر جهان ۱.۶ میلیارد یورو ارزش دارد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵، رشدی ۱۵ درصدی داشته باشد.

بتول صمدانی و محمدرضا کرمی‌نژاد اشاره کردند زمان ظهور گیاهچه علف‌های هرز نسبت به محصول در تعیین نتیجه رقابت بسیار مهم است. علف‌های هرز که زودتر از محصول زراعی ظاهر می‌شوند، بیشترین تأثیر را بر عملکرد دارند، در حالی که علف‌های هرز که در مراحل بعدی رشد رویشی محصول زراعی ظاهر می‌شوند، حتی اگر از محصول زراعی پیشی بگیرند، تأثیر کمتری بر عملکرد محصول زراعی دارند. دوره بحرانی برای کنترل علف‌های هرز همچنین تحت تأثیر گونه‌های علف‌های هرز و محصول، تراکم آنها ، شرایط خاک و محیط  در طول فصل رشد نیز قرار دارد.

وجود علف‌های هرز، صرف نظر از در دسترس بودن منابع، بر اساس زمان‌بندی دوره بحرانی برای کنترل علف‌های هرز، و مکمل منابع، و مطالعات تراکم علف‌های هرز، عملکرد محصول را کاهش می‌دهد. علف‌های هرز مسیرهای رشد محصولات را در اوایل فصل رشد تغییر می‌دهند که اغلب منجر به کاهش عملکرد می‌شود.سیگنال‌های تولید شده توسط علف‌های هرز که رشد محصول را تغییر می‌دهند شامل تغییرات کیفیت نور، مواد شیمیایی منتقل شده از خاک و/یا مواد شیمیایی فرار هستند. سیگنال‌های علف‌های هرز باعث ایجاد استرس در محصولات  شده و  ممکن است از طریق سیستم سیگنالینگ TARGET OF RAPAMYCIN (TOR)  رشد را محدود کنند.

محققین بخش علفهای هرز موسسه بیان داشتند مفهوم ET برای اولین بار توسط استرن و همکاران (1959) معرفی شد و به عنوان " تراکمی از آفت محسوب می شود که چنانچه کنترل نشود موجب زیان اقتصادی (EIL) خواهد شد"  بیان شد. ET   ریشه‌کنی کامل علف‌های هرز را رد می‌کند، اما تاکید دارد که برای جلوگیری از خسارت اقتصادی، جمعیت علف‌های هرز  پایین تر از حد آستانه قرار گیرد.  لیکن بنابر دلایلی از جمله ( افزایش بانک بذر توسط جمعیت های باقیمانده، تنوع گونه های علف هرز، پیچیدگی تخمین تراکم علف های هرز، توزیع لکه ای علف های هرز و سیستم تناوب زراعی) تعیین آستانه اقتصادی  برای بیان واقعی خسارت علف های هرز در مقایسه با سایر عوامل خسارتزا (آفات و عوامل بیماریزا) سخت و پیچیده است. علی ایحال چندین مدل تصمیم‌گیری در مورد ET  با دقت زیاد و کم در دسترس هستند : 1- بر اساس مدل تراکم- عملکرد    2- بر اساس مدل سطح برگ نسبی (LAI)    3- با استفاده از کاهش عملکرد محصول تعیین خسارت اقتصادی در محصولات زراعی و باغی مستلزم یک برنامه ریزی مدون و دقیق چند ساله در اقلیم های مختلف هر کشور  و  تامین اعتبار  قابل توجه است. در آمریکا بادام زمینی با میانگین 36 درصد خسارت و زیان اقتصادی تقریباً 347 دلار آمریکا در هکتار  و سپس ذرت (136 دلار آمریکا در هکتار) و سویا (117 دلار آمریکا در هکتار) قرار دارند. خسارت علف های هرز در گندم و برنج نیز به ترتیب 116 و 89 دلار آمریکا در هکتار گزارش شده است. در استرالیا، هزینه کلی علف‌های هرز برای کشاورزان غلات استرالیایی سالانه ۳.۳ میلیارد دلار استرالیا تخمین زده شده است (بنابر گزارش فائو کل تولید غلات جهانی در حال حاضر حدود ۲.۱ میلیارد تن است. با فرض کاهش ۱۰ درصدی عملکرد به دلیل خسارت علف‌های هرز ، کل تلفات تولید غلات حدود ۲۰۰ میلیون تن است. اگر این تلفات به نصف کاهش یابد، تولید غلات ۱۰۰ میلیون تن افزایش می‌یابد که می‌تواند به کاهش گرسنگی در سراسر جهان کمک کند.

 جهت دریافت اخبار در کانال ایتای موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور کلیک نمایید