به گزارش روابط عمومی موسسه، سخنرانی علمی-ترویجی طرح یاوران تولید با موضوع «مهم ترین بیماریهای سویا، شناسایی و روشهای مدیریت» توسط خانم دکتر مریم غائب زمهریر و خانم دکتر سمیرا پیغامی آشنایی روز دوشنبه مورخ 14 مهرماه سالجاری به وسیله بخش امور پژوهشی و فناوری موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور به صورت ویدئو کنفرانس با حضور اعضای هیات علمی، محققین و کارشناسان حوزه کشاورزی و ترویج در سطح ملی برگزار گردید.
سویا گیاهی متعلق به تیره Fabaceae و از مهمترین دانههای روغنی در جهان است. استانهای شمالی ایران مهمترین مناطق کشت سویا در کشور میباشند. در حال حاضر سطح زیر کشت سویا در کشور 21299 هکتار است و بیشترین میزان کشت سویا به ترتیب متعلق به استانهای گلستان، اردبیل، مازندران و لرستان می باشد. در این سخنرانی با بیان اینکه در طی سالیان اخیر بیماری اختلال در غلاف بندی منجر به کاهش محصول در مناطق شمالی کشور شده است، عنوان شد: این عارضه در مزارع دیرکشت، شدیدتر است و به شكلهای گوناگون عدم باردهی و کم باردهی، به صورت لكهای و گاهی در کل سطح مزرعه دیده میشود. تحقیقات اخیر نقش عوامل فایتوپلاسمایی را در بروز این عارضه ثابت نموده است و نشان داده شد است این عارضه کمتر از 2 درصد می تواند انتقال بذری داشته باشد. همچنین سنک Creontiades pallidus (Hemiptera: Miridae) در شرایط مزرعهای می تواند عامل بیماری از میزبانهای آلوده اطراف مزرعه به سویا منتقل نماید. ویروسهای لکه حلقوی توتون، لکه حلقوی گوجه فرنگی، موزائیک آرابیس و نواری توتون علاوه بر ایجاد علایم اختصاصی بیماریهای ویروسی باعث تشدید این عارضه میشوند. همچنین از جمله عوامل بیماریزای قارچی مهم در سویا میتوان به بیماری پوسیدگی ذغالی با عامل Macrophomina phaseolina و بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه سویا با عامل Phytophthora sojae اشاره نمود. پوسیدگی ذغالی سویا، اولین بار از مازندران و خوزستان در سال 1365 گزارش شد. به طور کلی در سالهای بعدی درصد آلودگی مزارع سویا به این قارچ بین 25% تا 95% بوده است. علائم بیماری به صورت عدم جوانه زنی بذور، قهوه ای شدن بافت آوند ریشهای، سیاه شدگی در قسمت طوقه، رنگ پریدگی گیاه، پیری زود هنگام و پژمردگی گیاه میباشد. عامل بیماری بذرزاد و خاکزاد بوده و بقاء آن در خاک و بقایای گیاهی به صورت ریزسختینهها است. از جمله فاکتورهای موثر در وقوع بیماری شامل تنش خشکی و گرما، حساسیت رقم، اینوکلوم بیماری، تاریخ کاشت و فاصله بین ردیفها میباشند. برای مدیریت بیماری از روشهایی چون استفاده از بذور سالم، ارقام مقاوم، جلوگیری از تنش آبی در سطح مزرعه، تناوب زراعی و کنترل بیولوژیک می توان استفاده نمود. سمپاشی در سطح مزرعه در کنترل این بیماری بیاثر میباشد. در حال حاضر در کشور چهار رقم ساری، نکادر، کتول و کاسپین از جمله ارقام پرمحصول و متحمل به پوسیدگی ذغالی معرفی شدهاند. پوسیدگی ریشه و ساقه سویا که اولین بار از استان لرستان در سال 1377 با میزان خسارت 20% گزارش شد. عامل بیماری منجر به پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه می شود. از جمله علائم بیماری می توان به پوسیدگی ریشه های ثانویه، آلودگی ساقه ها به صورت نرم و کبودی، زردی برگها، پژمردگی گیاه و مرگ گیاه اشاره نمود. روشهای مدیریت بیماری شامل سیستم زهکشی مناسب، استفاده از تناوب زراعی مناسب، کاربرد ارقام مقاوم، کنترل بیولوژیک و استفاده از قارچکشها اشاره نمود. در حال حاضر رقم کوثر به عنوان رقم زودرس و مقاوم به فیتوفترا در سطح کشور معرفی شده است.