اين شركت ها و موسسات به منظور هم افزايي علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور ،تحقق اهداف علمي و اقتصادي (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوري ) و تجاري سازي نتايج تحقيق و توسعه (شامل طراحي و توليد كالا و خدمات) با ارزش افزوده فراوان ايجاد م يشوند.از نگاهي ديگر شركت يا موسسه دانش بنيان شركت يا موسسه اي كارآفرين (مخاطره پذير ) است كه دانش را در ابزار، كالاها، فرآيندها و طراحي هاي مرتبط با فناوري مربوطه به كار گرفته و با قبولمخاطرات كار و البته تحت حما يت مراكز رشد تخصصي ، در مرحله رشد نسبت به توليد محصول درمقياس كم و در مرحله بلوغ در مقياس وسيع تر اقدام مي نمايد. اين شركت ها و موسسات تابع قانونتجارت هستند و بايد در اداره ثبت شركت ها ثبت شو ند. قانون حمايت از اين شركت ه ا و موسساتپس از تصوي ب در مجلس شوراي اسلامي در سال گذشته براي اجرا به دستگاههاي اجرايي كشورابلاغ گرديده است.

اهداف:

• هم افزايي علم و ثروت
• توسعه اقتصاد دانش محور
• تحقق اهداف علمي – اقتصادي كشور
• تجاري سازي نتايج تحقيق و توسعه محصولات دانش بنيان داراي ارزش اقتصادي

مراحل ايجاد شركت هاي دانش بنيان:

1. داشتن ايده محوري يا همان فناوري مورد نظر كه ترجيحاً در اداره كل مالكيت صنعتي

2. سازمان ثبت اسناد و املاك كشور به ثبت رسيده و گواهي ثبت براي آن صادر شده باشد

3. مراجعه به پارك يا مركز رشد و انجام هماهنگي هاي لازم

4. تكميل كاربر گهاي ارايه شده از سوي پارك يا مركز رشد

5. ارائه كاربرگ هاي تكميل شده و مدارك لازم به پارك يا مركز رشد

6. پيگيري اخذ نتيجه بررسي هاي اوليه

7. شركت در جلسه شوراي پژوهشي پارك يا مركز رشد ، بنا به دعوت بعمل آمده و دفاع از ايده ارائه شده

8. پيگيري اخذ نتيجه داوري نهايي

9. استقرار در پارك يا مركز رشد و شروع كار

شركت يا مؤسسه ه­ای که بصورت خصوصي يا تعاوني تمامي مراحل قانوني ثبت شركت‌ها را در داخل كشور به اتمام رسانده و به منظور هم‌افزايي علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمي و اقتصادي (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوري) و تجاري‌سازي نتايج تحقيق و توسعه(شامل طراحي و توليد كالا و خدمات) در حوزه فناوري‌هاي برتر و با ارزش افزوده فراوان به ويژه در توليد نرم افزارهاي مربوط تشكيل مي‌شود.

شاخص‌هاي تشخيص شركتهاي دانش‌بنيان، به دو دسته شاخص‌هاي عمومي و اختصاصي تقسيم مي‌شوند. شركت‌هاي متقاضي بايد علاوه بر شاخص‌هاي عمومي، شرايط مشخص‌ شده در يكي از سه دسته شاخص‌هاي اختصاصي را نيز احراز نمايند.

1-1-حداقل دو سوم از اعضاي هيأت مديره شركت، حداقل دو مورد از شرايط ذيل را احراز كنند:

1-1-1-حداقل داراي مدرك كارشناسي باشند.

1-1-2- حداقل 3 سال سابقه فعاليت كاري يا علمي در حوزه فعاليت شركت و يا سابقه مديريتي داشته باشند.

1-1-3-داراي حداقل يك اختراع ثبت‌شده ارزيابي شده داخلي يا يك اختراع بين‌المللي مرتبط با حوزه كاري شركت باشند

1-2-حداقل نيمي از درآمد شركت در يك سال مالي گذشته شركت، ناشي از فروش فناوري، كالا و يا خدمات دانش‌بنيان (شامل خدمات تحقيق و توسعه و طراحي مهندسي مرتبط با فهرست كالاهاي دانش‌بنيان و خدمات تخصصي دانش‌بنيان) آن شركت از طريق قرارداد باشد.

تبصره: شركت‌هايي كه در مرحله تجاري‌سازي اولين كالاي دانش‌بنيان خود هستند، در صورتي كه داراي توليد پايلوت موفق باشند، و استانداردهاي لازم را از مراجع ذي‌صلاح داخلي يا بين‌المللي كسب كرده باشند، و داراي بازار مطمئن و يا اعلام نياز معتبر همراه با قرارداد توليد كالا باشند، از رعايت بند 1-2 مستثني هستند.

1-3-سابقه بيمه پرداختي براي حداقل 3 نفر از كاركنان تمام‌وقت شركت، حداقل 6 ماه باشد.

تبصره: پروندة شركت‌هايي كه در عمل به تعهدات خود داراي سابقه سوء هستند (تسهيلات، حمايت‌ها، ماليات، بيمه و...)، طبق دستورالعمل پيوست بررسي خواهد شد.

شركت متقاضي بايد علاوه‌ بر دارا بودن شاخص‌هاي عمومي، واجد كليه شرايط اختصاصي در يكي از دسته‌بندي‌هاي زير نيز باشد:

2-1-شركت‌هاي توليدكننده كالاهاي دانش‌بنيان

2-1-1- شركت‌ بايد توليدكننده كالا يا كالاهاي دانش بنيان مطابق «فهرست كالاهاي دانش‌بنيان» مصوب كارگروه باشد كه در (2) سال گذشته آنها را در قالب كالاهاي جديد يا ارتقاء يافته عرضه كرده و دانش فني آن را بواسطه انتقال يا ايجاد دانش فني، از طريق فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه، نهادينه و بومي‌سازي كرده باشد.

تبصره: كالاهاي جديد يا ارتقاء يافته شركت، داراي تأييديه‌ها و استانداردهاي داخلي (در صورت وجود) يا جهاني بوده و در صورت موجود نبودن استاندارد، تأييد بهره‌بردار ذي‌صلاح را كسب كرده باشد.

2-1-2- نسبت نيروي انساني تمام‌وقت در بخش‌هاي غيرپشتيباني شركت با درجه كارشناسي و بالاترِ فعال در بخش‌هاي مرتبط با توليد كالاهاي دانش‌بنيان شركت، به كل كاركنان تمام وقت، حداقل (30) درصد باشد.

2-1-3- شركت داراي عملكرد تحقيق و توسعه فعال، با هزينه‌كرد تحقيق و توسعه حداقل معادل7 درصد فروش ساليانه شركت باشد.

2-2-شركت‌هاي تحقيق و توسعه و خدمات طراحي مهندسي

2-2-1-فعاليت تحقيق و توسعه و يا خدمات طراحي مهندسي شركت، مرتبط با «فهرست كالاهاي دانش‌بنيان» مصوب كارگروه باشد و خروجي تحقيق و توسعه و يا خدمات طراحي مهندسي شركت، در دو سال گذشته حداقل دو مورد، يا در يك سال گذشته حداقل يك مورد «بهبود فرآيند»، يا «توليد و عرضه كالا و خدمت ارتقاء يافته يا جديد» (در قالب قرارداد) باشد.

2-2-2-نسبت نيروي انساني تمام‌وقت در بخش‌هاي غير پشتيباني شركت با درجه كارشناسي و بالاترِ فعال در بخش‌هاي مرتبط با خدمات تحقيق و توسعه و خدمات طراحي مهندسي شركت، به كل كاركنان تمام وقت، حداقل (50) درصد باشد.

2-2-3-توليد شركت حداكثر در حد توليد نمونه آزمايشي يا پايلوت باشد

تبصره: واحد تحقيق و توسعه يا طراحي مهندسي منشعب از يك شركت صنعتي، چنانچه به صورت يك شركت مستقل حقوقي ثبت شود، مي‌تواند مشمول بخش 2-2 شود.

2-3-شركتهاي ارائه‌دهنده خدمات تخصصي دانش‌بنيان

2-3-1-خدمات آنها مطابق «فهرست خدمات دانش‌بنيان» مصوب كارگروه باشد.

2-3-2-نسبت نيروي انساني تمام‌وقت در بخش‌هاي غير پشتيباني شركت با درجه كارشناسي و بالاتر فعال در بخش‌هاي مرتبط با ارائه خدمات تخصصي دانش‌بنيانِ شركت، به كل كاركنان تمام وقت، حداقل (50) درصد باشد..

2-3-3-مجموع هزينه‌هاي تحقيق و توسعه مرتبط با خدمات تخصصي دانش‌بنيان ارائه شده توسط شركت، حداقل معادل (7) درصد درآمد ساليانه شركت باشد.

2-3-4-حداقل درآمد ساليانه شركت از خدمات تخصصي دانش‌بنيان برابر يك ميليارد ريال (به قيمت ثابت سال 1391) باشد.

2-3-5-در يك سال گذشته حداقل يك قرارداد ارائه خدمات تخصصي دانش‌بنيان داشته باشد.

شماره قانون 57953/258 به تاریخ ۱۳۸۹/۸/۳۰ 

جناب آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

عطف به نامه شماره 181333/40768 مورخ 8/10/1387 در اجراء اصل یکصد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات که با عنوان لایحه حمایت از شرکتهای دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ 5/8/1389 و تأیید شورای محترم نگهبان به پیوست ابلاغ می‌گردد.

رییس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی

شماره195602 مورخ 16/09/1389

نهاد ریاست جمهوری (معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور) ـ وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری

قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات که در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ پنجم آبان ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 19/8/1389 به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره 57953/258 مورخ 30/8/1389 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، به پیوست جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.

رییس‌جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد 

قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختراعات

ماده 1- شرکتها و مؤسسات دانش بنیان شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل میشود.

تبصره- شرکتهای دولتی، مؤسسات ونهادهای عمومی غیر دولتی و نیز شرکتها و مؤسساتی که بیش از پنجاه درصد (50%) از مالکیت آنها متعلق به شرکتهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی باشد، مشمول حمایتهای این قانون نیستند.

ماده 2-شورایعالی علوم، تحقیقات و فناوری مسؤولیت سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و پیگیری اجراء این قانون را به عهده دارد که از این پس در این قانون به اختصار شورا نامیده میشود. دبیرخانه شورا مسؤول پیگیری اجراء مصوبات شورا از طریق دستگاههای ذیربط خواهد بود.

ماده 3-حمایتها و تسهیلات قابل اعطاء به شرکتها و مؤسسات دانش بنیان موضوع این قانون عبارتند از:

الف- معافیت از پرداخت مالیات، عوارض،حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض صادراتی به مدت پانزده سال

ب- تأمین تمام یا بخشی از هزینه تولید، عرضه یا به کارگیری نوآوری و فناوری با اعطاء تسهیلات کم بهره یا بدون بهره بلندمدت یا کوتاه مدت بر طبق عقود شرعی

ج- اولویت استقرار واحدهای پژوهشی، فناوری و مهندسی و تولیدی شرکتها و مؤسسات دانش بنیان موضوع این قانون در محل مرکز رشدهای علم و فناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه اقتصادی و یا مناطق ویژه علم و فناوری

د- اولویت واگذاری تمام یا بخشی از سهام مراکز و مؤسسات پژوهشی دولتی قابل واگذاری براساس ضوابط قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجراء سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی به شرکتها و مؤسسات دانش بنیان موضوع این قانون

هـ- ایجاد پوشش بیمه ای مناسب برای کاهش خطر پذیری محصولات دستاوردهای دانش، نوآوری و فناوری در تمام مراحل تولید، عرضه و به کارگیری

و- تسهیل شرایط مناقصه در موضوعات مرتبط با ماده (1) و تمهید امکان مشارکت شرکتها و مؤسسات دانش بنیان موضوع این قانون

ماده 4- وزارت امور اقتصادی ودارایی موظف است در راستای قانون اجراء سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی مصوب بهمن ماه 1386 شمسی ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون، با همکاری کلیه دستگاههای دولتی، فهرست تمامی مراکز و مؤسسات پژوهشی دولتی را تهیه و به شورا ارائه نماید. شورا موظف است ظرف سه ماه از تاریخ دریافت این فهرست، مراکز و مؤسسات پژوهشی غیر حاکمیتی قابل واگذاری به بخش خصوصی و تعاونی را احصاء نموده و وزارت امور اقتصادی و دارایی مطابق قانون مذکور در این ماده زمینه واگذاری آنها را فراهم نماید.

تبصره 1- ماهیت این شرکتها پس از واگذاری نباید تغییر کند.

تبصره 2- وزارت علوم،تحقیقات و فناوری وظیفه نظارت بر حسن اجراء و احراز صلاحیت خریداران را در این ماده برعهده دارد.

ماده 5-به منظور کمک به تجاری سازی نوآوریها و اختراعات و شکوفاسازی و کاربردی نمودن دانش فنی از طریق ارائه کمک و تسهیلات قرض الحسنه و تسهیلات بدون أخذ هرگونه تضمین و مشارکت با اختیار بخشش تمام یا بخشی از سهم مشارکت به شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، صندوقی تحت عنوان صندوق نوآوری و شکوفایی وابسته به شورایعالی علوم، تحقیقات و فناوری و زیر نظر رئیس شورا تأسیس می شود.  منابع مالی صندوق شامل کمکهای دولت، اعتبارات مندرج در بودجه سالانه، هرگونه کمک و سرمایه‌گذاری اشخاص حقیقی و حقوقی و شرکتهای دولتی وابسته و تابع، نهادهای عمومی غیردولتی و شهرداریها و شرکتهای وابسته و تابع می باشد.

بانکها نیز می‌توانند بخشی از منابع تسهیلات موضوع صندوق یادشده را تأمین نمایند. به منظور تأمین منابع مالی صندوق، دولت موظف است از سال سوم به بعد در لایحه بودجه، حداقل نیم درصد (5/0%) از منابع بودجه عمومی خود را جهت کمک به این صندوق در نظر بگیرد

تبصره 1- حداقل پنج درصد (5%) از سرمایه این صندوق جهت اعطاء تسهیلات به صندوقهای غیر دولتی پژوهشی و فناوری موضوع ماده (45) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تخصیص خواهد یافت.

تبصره 2- سرمایه اولیه صندوق نوآوری و شکوفایی به میزان سی هزارمیلیارد (30.000.000.000.000) ریال به تدریج حداکثر ظرف سه سال از محل صندوق توسعه ملی یا حساب ذخیره ارزی تأمین می‌گردد.

تبصره 3- اساسنامه این صندوق شامل ارکان، وظایف، اختیارات، نحوه فعالیت، مدیریت و نظارت بر صندوق در چهارچوب این قانون توسط شورایعالی علوم، تحقیقات و فناوری حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

ماده6-کلیه دستگاهها و شرکتهای دولتی مجازند بخشی از مبلغ قراردادهای خرید کالا یا خدمات با مبدأ خارجی را جهت نیل به خودکفایی در همان زمینه از طریق انجام فعالیتهای تحقیق و توسعه فناوری ضمن عقد قرارداد با شرکتها و مؤسسات دانش بنیان به انجام رسانند.

ماده 7-کلیه دستگاههای مجری این قانون موظف هستند حداکثر ظرف یک ماه به درخواستهای متقاضیان جهت استفاده از حمایت مندرج در این قانون رسیدگی کنند و نتیجه نهایی را به متقاضی اعلام نمایند، چنانچه نظر مبنی بر رد درخواست باشد باید به طور مستدل به آگاهی درخواست کننده برسانند. درخواست کننده می‌تواند نزد دبیرخانه اعتراض کند و شورا موظف است ظرف یک ماه به شکایت واصله رسیدگی کند.

ماده 8-شرکتها و مؤسسات دانش بنیان مجازند مرکز فعالیت خود را در محدوده شهر تهران و دیگر شهرها با رعایت مقررات زیست محیطی مستقر نمایند.

ماده 9-به منظور ایجاد و توسعه شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تقویت همکاریهای بینالمللی اجازه داده میشود واحدهای پژوهشی و فناوری و مهندسی مستقر در مرکز رشدهای علم و فناوری در جهت انجام مأموریت‌های محوله از مزایای قانونی مناطق آزاد در خصوص روابط کار، معافیت‌های مالیاتی و عوارض سرمایه‌گذاری خارجی و مبادلات مالی بین‌المللی برخوردار گردند.

ماده 10-هرگونه استفاده ازمزایا، امتیازات وتسهیلات عنوان شده دراین قانون برای شرکتها ومؤسسات دانشبنیان پس ازانطباق با اهداف مندرج دراین قانون توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جهت تصویب به شورایعالی علوم تحقیقات و فناوری ارائه میگردد.

ماده 11- کلیه اشخاص (حقیقی یا حقوقی) که از حمایتهای این قانون برخوردار شده‌اند چنانچه حمایتها و تسهیلات اعطاء شده بر طبق این قانون را برای مقاصد دیگری مصرف کنند ضمن محرومیت از استفاده مجدد از حمایتهای این قانون مجازاتهای زیر در مورد آنها اعمال می‌شود.

الف- در صورت برخورداری از تسهیلات مالی علاوه بر رد مال، به جریمه نقدی برابر با تسهیلات دریافتی محکوم می‌شوند

ب- در صورت برخورداری از شرایط تسهیلات در ورود به مناقصه به مدت سه سال از شرکت در کلیه مناقصه‌ها منع می‌شوند.

ج- در صورت برخورداری از معافیت‌های مالیاتی یا عوارض علاوه بر پرداخت آنها به جریمه نقدی برابر میزان معافیت اعطاء شده محکوم می­شوند.

د– در صورت برخورداری از پوشش بیمه‌ای، به پرداخت جریمه معادل پوشش بیمه‌ای‌ دریافتی محکوم می‌شوند.

ماده 12-گزارش نحوه اجراء این قانون هر شش ماه یکبار توسط دبیرخانه شورا تهیه و به مجلس شورای اسلامی ارائه می‌گردد.

ماده 13-آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون حداکثر ظرف سه ماه از تصویب آن توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورایعالی علوم و تحقیقات و فناوری تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

قانون فوق مشتمل بر سیزده ماده و شش تبصره درجلسه علنی روز چهارشنبه مورخ پنجم آبان ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 19/8/1389 به تأیید شورای نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی