ایستگاه تحقيقات كنترل بيولوژيك آمل با نقش حاكميتي و پاسخگويي در بخش كشاورزي در امر سلامت غذا و امنيت غذايي بر پايه تحقيق- توسعه و ترويج كنترل بيولوژيك آفات گياهي در خطه شمال كشور در سال 1363 تاسیس شد. این ایستگاه از اولین پایگاههای جمعآوری و به کارگیری زنبور تریکوگراما و براکون در کشور بود و نقش اساسی در ترویج و توسعه سیستمهای پرورش انبوه و واحدهای تولید حشرات مفید در کشور ایفا نمود. با آغاز دهه 1370 طرحهاي تحقيقاتي در رابطه با گسترش سطح رهاسازیها در مزارع ذرت، برنج، پنبه، گوجه فرنگی و باغات سیب انجام گرفت که منجر به گسترش سطوح رهاسازیها در سالهای بعد شد. در اواخر دهه 1370 جمعآوری دشمنان طبیعی کرم ساقهخوار اروپایی ذرت در استان اردبیل توسط این ایستگاه انجام گرفت و کنترل بیولوژیک آفات مزارع ذرت در آن استان راهاندازی شد. فرمونها نیز به عنوان یکی از راههای غیرشیمیایی مهار آفات در برخی محصولات باغی همچون گیلاس و سیب به کار گرفته شدند.
در سالهای اولیه دهه 1380 ساخت بيوفابريك برای توسعه هر چه بیشتر عوامل بیولوژیک، كنترل بيولوژيك حلزون، اثرات برنج تراريخته روي پارازیتوییدها و پرداتورها (شکارگرها) در دستور کار ایستگاه قرار گرفت. در سال 1382 با گسترده شدن فعالیت ایستگاه، لزوم توسعه و انسجام بخشیدن به تحقیق و توسعه کنترل بیولوژیک در شمال کشور، مصرف بیرویه سموم در شمال کشور و ارتباط نزديك و سهولت دسترسي به باغات و مزارع كشاورزي، این آزمایشگاه به بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور ملحق شد.
ایستگاه تحقیقات کنترل بیولوژیک در سال 1390
|
با تکمیل کادر هیئت علمی و تخصصهای مورد نیاز، تحقيق در زمينه شناسايي عوامل كنترل كننده قارچها و باكتريهای بيماريزا روي گياهان و اثر آنها در كنترل بيولوژيك بيمارگرهاي مهم گياهان زراعي، باغي و گلخانهاي در سطوح آزمايشگاهي و صحرايي شروع شد. کاربرد کفشدوزک کریپتولموس علیه شپشك آردآلود چاي و مرکبات در سطح استانهای گيلان و مازندران، ارزیابی کارایی و بهبود رهاسازیها در مزارع ذرت و برنج، جداسازی و شناسایی استرینهای مؤثر تریکودرما در کنترل بیولوژیک بیماریهای مهم برنج، تهیه غذای مصنوعی بالتوری سبز از جمله فعالیتهای ایستگاه در اواخر دهه 1380 بود.
با آغاز دهه 1390 محققین ایستگاه در زمینههای کنترل بیولوژیک بیماریهای برنج، بیماریهای قارچی صیفی و سبزیجات و بیماریهای پروکاریوتی مرکبات با استفاده از بیمارگرهای زیستی، معرفی بیمارگرهای جدید گیاه برنج در ایران و دنیا، معرفی بیمارگرهای زیستی جدید در دنیا جهت مهار بیماریهای مرکبات و سبزیجات، فرمولاسیون عوامل بیولوژیک، نگرشی تازهای در مدیریت تلفیقی آفات برنج و ذرت، جمعآوری و بهگزینی زنبورهای مادری تریکوگراما به پژوهش پرداخته و کارگاههای آموزشی مختلفی را در این خصوص برگزار کردند. تجارب و توانایی ارزنده در زمینه جمعآوری، نگهداری و غربالگری زنبورهای تریکوگراما، باعث شد وظیفه تامین سوش مادری زنبور تریکوگراما در سطح ملی و به مدت چهار سال، به این ایستگاه سپرده شود.
مدیران این ایستگاه آقایان مهندس: ايرج نجفي نوايي، حسن هدی و همت دادپور مغانلو
ایستگاه تحقیقات کنترل بیولوژیک آمل به عنوان یکی از آزمایشگاههای بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک بوده و در حال حاضر 4 نفر محقق و هیات علمی، 6 نفر کارشناس، یک نفر تکنسین بخش مشغول بکار هستند. این ایستگاه که در سال 1363 با هدف تحقیق و توسعه یافتههای تحقیقات کنترل بیولوژیک و استفاده از این روش در مدیریت انبوهی آفات و بیمارگرهای گیاهی تأسیس شد. همچنین این ایستگاه پیرو اهداف بخش بیولوژیک و همسو با برنامه های ملی در زمینه سلامت و امنیت غذایی، تولید محصولات کشاورزی بدون باقیمانده سم، حفظ کیفیت محیط زیست، سلامت انسان و دام و لحاظ وحدت عوامل زنده و غیرزنده زیست بومهای کشاورزی، بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک اهداف ذیل را دنبال می کند:
1-کنترل بیولوژیک کلاسیک و نئوکلاسیک برای کنترل آفات وارداتی و بومی
2-تولید انبوه و رهاسازی دشمنان طبیعی بومی برای ترمیم جمعیت آنها در زیست بومهای کشاورزی
3-حفظ و حمایت از دشمنان طبیعی برای اقتصادی کردن کنترل بیولوژیک
4-بررسی اثرات متقابل سایر روشهای کنترلی آفات با روش کنترل بیولوژیک
5-مطالعهی تاثیر شرایط محیطی روی دشمنان طبیعی
6-بررسی و معرفی فرمولاسیونهای موثر عوامل میکروبی برای ارتقای کارایی آنها
7-توسعه کنترل بیولوژیک آفات بر اساس پیش آگاهی
8-توسعه استفاده از روشهای مختلف کنترل بیولوژیک در برنامه IPM در زیست بومهای مختلف کشاورزی
9-شناسایی و معرفی میکروارگانیسمهای اپیفیت و اندوفیت گیاهان زراعی برای توسعه کنترل بیولوژیک بیماریهای گیاهی
10- تهيه، اجرای طرحها، پروژههای تحقيقات توسعهاي در زمينههای مختلف كنترل بيولوژيك آفات، بيماريهاي گیاهی و علفهاي هرز
11-اجرای پژوهشهاي توسعهاي در راستاي توسعه محصولات ارگانيك و اکولوژیک و بررسی کارایی دشمنان طبیعی آفات، بيمارگرهاي گیاهی، علفهاي هرز و رستنيهاي مزاحم محصولات کشاورزی
12- ارتباط و همكاري های علمی-پژوهشی با بخش تحقيقات مبارزه بيولوژيك، گروه های مربوطه و نیز سازمان ها، مراکز و موسسات تحقیقاتی و دانشگاهی و نیز انجام فعالیتهای تحقیقاتی مشترک
13-همکاری در ارائه برنامههاي كاربرد عوامل كنترل بيولوژيك و عوامل مفيد در سطح وسيع
-روند آغازین توسعه کنترل بیولوژیک (تريكوگراما Trichogramma و براكون Habrobracon hebetor) در خطه شمال کشور مرهون این ایستگاه بوده، به نحوي كه تا سطح 150 هزار هكتار از اراضي شاليزاري كشور اقدام به رهاسازي زنبور تريكوگراما جهت كنترل ساقه خوار برنج شده است. به همين دليل ميزان مصرف حشرهكشها در شاليزارها از 16 هزار تن در دهههاي گذشته به حدود 4 هزار تن در حال حاضر كاهش يافته است.( 1363 – تاکنون)
2- مشارکت در ارایه دستورالعملهای کنترل بیولوژیک محصولات مختلف بر اساس تحقیقات انجام شده( 1392-1383)
3-تحقيق و توسعه كنترل بيولوژيك آفات ذرت در شركت كشت و صنعت و دامپروري مغان: با اجرای این پروژه و ارائه نتایج مثبت آن به وزراتخانه، سطح کنترل بیولوژیک ساقه خوارهاي ذرت در سالهای 1387-1386 در کشور دو برابر شده و هم اكنون بيش از 30 هزار هكتار است (1385- 1384)
4- تهیه غذای مصنوعی حشرات مفید: بالتوری و آندرالوس و کفشدوزک کریپتولموس که باعث صرفهجویی در زمان و هزینهها میشود. (1384-1397)
5- توانمندسازی شالیکاران در مدیریت کشتبوم شالیزار (در قالب برنامههای UNDP(CEP)،GEF و FAO(1385-1387)
6- تحقیق و ترویج کاربرد کفشدوزک کریپتولموس (Cryptolaemus montrouzieri) علیه شپشك آردآلود چاي و مرکبات در استانهای گيلان و مازندران: از ثمرات این پروژه توانمندسازی بخش خصوصی در تکثیر و تولید کفشدوزک کریپتولموس در سطح بيش از 35 هكتار باغات چاي و مرکبات بوده است. با توجه به اینکه تنها روش موثر کنترل شپشک آردآلود چای، کنترل بیولوژیک است با این روش، آفت مذکور کنترل و با استقبال باغداران مواجه شد. (1386-1389)
7- جداسازی جدایههای قارچ تریکودرما و غربالگری برای کنترل بیولوژیک بیماریهای برنج(1386-1392)
8- پروژه تحقیق و توسعه IPM برنج و ذرت در قالب تفاهمنامه موسسه و شرکت زراعی دشتناز بنیاد مستضعفان (100 هکتار) و کاهش قابل ملاحضه سمپاشیهای تقویمی (1392-1390)
9-تهیه سوش مادری زنبور تریکوگراما در 22 استان کشور و در سه سال متوالی: علاوه بر جمعآوری، غربالگری و انجام آزمایشهای کیفی و زیستی، تکثیر اولیه جهت تحویل به استانها صورت گرفت. با توجه به حضور در استانها، آموزشهای لازم به واحدهای تولید کننده ارائه شد؛ بنابر اظهار سازمان حفظ نباتات، اين امر سبب ارتقاء 30 درصدي در بهرهوري كنترل بيولوژيك كشور شده است. (1394-1397)
10- مشارکت متعدد در تولید و تهیه برنامههای رادیویی و تلویزیونی درباره کنترل بیولوژیک (شبکههای استانی و سراسری) (1397-1394)
11- معرفی مخمرهای مفید در کنترل بیولوژیک بیماریهای پس از برداشت مرکبات، کیوی و توت فرنگی (1395-1397)
12- گزارش گونهها و موارد بیماریزا:
2017- Antonio Busquets، Pseudomonas caspiana sp. Nov
2016-گزارش اولین بیماریزایی گیاهی برای باکتریهای زیر در دنیا: Pseudomonas simiae، P. orientalis، P. moraviensis، P. monteilii و P. lurida
1392-اولین گزارش از ایران مخمرهای:
Sporobolomyces ruberrimus
Cryptococcus albidus
Cryptococcus magnus
Rhodotorula sp.
· پیشنهاد، طراحی و اجرای طرحها و پروژهها در تمام زمینههای کنترل بیولوژیک در سطوح ملی، منطقهای و بینالمللی
· جمع آوری و نگهداری منابع ژنتیکی پارازیتوئیدها، شکارگرها و عوامل میکروبی مفید
· ارایه دانش فنی تولید انبوه دشمنان طبیعی در مقیاس وسیع با دیدگاه کاربردی
· انجام آزمون کنترل کیفیت برای عوامل و فرآوردههای تجاری کنترل بیولوژیک
· توانمندسازی کارشناسان اجرایی، تولیدکنندگان عوامل بیولوژیک، کشاورزان، مروجین، مدیران مزرعه، کارشناسان کنترل آفات و کلینیکهای گیاهپزشکی و محققین جوان در مطالعات آزمایشگاهی، گلخانهای و مزرعهای از طریق آموزش و بهبود روشها و تکنیکها و محققین معین
· اجرای پروژههای مشترک با دانشگاهها و سایر ارگانهای ذیربط
· راهنمایی و مشاوره دانشجویان مقاطع کارشناسیارشد و دکتری
*آزمایشگاه پارازیتوئیدها و شکارگرها
* آزمایشگاه بیماریشناسی گیاهی
*گلخانۀ چهار واحدی
* انسكتاريوم (زيرزمين ساختمان اداري)