به گزارش روابط عمومی موسسه، سخنرانی علمی- پژوهشی با موضوع «تشکیل بيوفيلم در باکتری­های مفید همراه گیاه و نقش آن در کاهش خسارت­های ناشی از بیمارگرهای گیاهی»  توسط خانم دکتر مریم خضری عضو هیات علمی بخش تحقیقات بیماری‌های گیاهان روز سه‌شنبه مورخ 7 بهمن‌ماه سال‌جاری به وسیله بخش امور پژوهشی و فناوری موسسه به صورت ویدئو کنفرانس با حضور اعضای هیات علمی و محققین  موسسه برگزار گردید.

بیوفیلم یا لایه زیستی جمعیتی از باکتری ها است که درون بستری از پلی ساکاریدهای خارج سلولی که توسط خود باکتری تولید می شود، زندگی می کنند. این باکتری ها به باکتری های مجاور و به سطح متصل شده و ویژگی های رفتاری کاملا متفاوت با باکتری های آزاد و شناور دارند. ترکیب اصلی بیوفیلم شامل پلي ساکاريدهاي خارج سلولي، پروتئین ها، لیپیدها و DNA است. پرگنه های کوچک تشکيل دهنده بيوفيلم مي توانند حاصل جمعيت يک گونه باکتري باشند اما در ايجاد بيشتر بيوفيلم ها چندین گونه باکتري مشارکت دارند. تشکیل بیوفیلم در باکتری ها راهکاری جهت حفظ و بقا میکروب ها در شرایط نامساعد محیطی است. باکتری های مفید مستقر در بیوفیلم، مقاومت بالایی در برابر سموم شیمیایی، کمبود اکسیژن و تنش های محیطی بویژه تنش خشکی دارند. از عوامل مهم و تعیین کننده ساختار بیوفیلم، تنظیم مناسب بیان ژن های موثر در بیوفیلم است. مقایسه باکتری ها در دو حالت سلول های آزاد با سلول های مستقر در بیوفیلم نشان می دهد الگوی بیان تعداد زیادی از ژن ها در این دو فاز متفاوت می باشد. تنوع فازی موجود در این جمعیت میکروبی موجبات انعطاف پذیری بیشتر در برابر تغییرات محیطی را فراهم می آورد، علاوه بر این بستر بیوفیلم یک محیط فیزیکی پایدار برای ارتباط سلول به سلول و انتقال افقی ژن بین باکتری های مختلف را ایجاد می کند. ریشه و منطقه ریزوسفر از نقاط ترجیحی میکروارگانیسم ها جهت تشکیل پرگنه و کلنیزاسیون می باشند. ترکیب بیوفیلم باکتری های منطقه ریزوسفر، به شدت تحت تاثیر ترشحات ریشه گیاه قرار دارد، به طوری که ترشحات ارقام مختلف یک گیاه می تواند موجب بیان ژن های متفاوت درگیر در تولید بیوفیلم باکتری گردد. مطالعات مقایسه ای انجام شده روی سویه های تیپ وحشی و سویه های جهش یافته باکتری های مختلف نشان می دهد ژن های دخیل در تولید بیوفیلم می توانند ساختار پرگنه، تحرک و اسپورزایی باکتری را تحت تاثیر قرار دهند و موجب کاهش توان مهار زیستی باکتری های مفید همراه گیاه گردند. باکتری های مفید از سازوکارهای مختلفی در مهار زیستی عوامل بیماری زای گیاهی استفاده می کنند. باکتری های موجود در بیوفیلم توان بیشتری در تولید آنتی بیوتیک ها، رقابت مکانی و تغذیه ای، تحمل تنش های محیطی و القاء مقاومت به گیاه دارند. با عنایت به نقش بیوفیلم در حفاظت و ماندگاری بیشتر باکتری های مفید در شرایط نامساعد محیطی و تغذیه ای، همچنین تاثیر آن بر تولید متابولیت های ثانویه ضدمیکروبی و سایر سازوکارهای دخیل در مهار زیستی، پیشنهاد می شود در انتخاب سویه های برتر باکتری های مفید همراه گیاه، پتانسیل تولید بیوفیلم نیز در کنار سایر قابلیت های مهار زیستی در نظر گرفته شود.