به گزارش روابط عمومی موسسه، سخنرانی علمی-ترویجی طرح یاوران تولید با موضوع «اخلال در جفتگیری و چالشهای کاربرد آن در کنترل خسارت حشرات زیانآور کشاورزی» توسط جناب آقای دکتر آرمان آوند فقیه روز دو‌شنبه 8 دی‌ماه سال‌جاری به وسیله بخش امور پژوهشی و فناوری موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور به صورت ویدئو کنفرانس با حضور اعضای هیات علمی، محققین و کارشناسان حوزه کشاورزی و ترویج در سطح ملی برگزار گردید.
فرومونهای جنسی گروهی از کیمیاپیامها هستند که در جستجوی جنس مخالف و در نتیجه جفتگیری حشرات نقش اساسی ایفا میکنند. حدود شصت سال از طرح این فرضیه که اگر بتوان غلظت بالایی از فرومون جنسی یک گونه حشره را در فضا نگهداری کرد، موجب اخلال در توانایی آن برای یافتن جنس مخالف و جفتگیری میشود، میگذرد. طی این سالها بررسیهای بسیار در زمینه کنترل رفتاری خسارت گونههای متعدد حشرات، که فرومون جنسی در آنها شناسایی شده است، به روش اخلال در جفتگیری انجام شده و توسعه یافته است. در ایران نیز بررسیها در این زمینه از 25 سال پیش با مطالعه کارآیی روش اخلال در جفتگیری برای کنترل خسارت کرم ساقهخوار برنج، Chilo suppressalis (Walker) (Lep.: Crambidae)، آغاز شد. در این سخنرانی ضمن ارائه نتایج بررسیهای انجام شده در کشور، روی کارآیی روش اخلال در جفتگیری برای کنترل خسارت پنج حشره زیان آور کشاورزی شامل کرم خراط، Zeuzera pyrina (L.) (Lep.: Cossidae)، کرم چوبخوار پسته، Kermania pistaciella Amsel (Lep.: Oinophylidae)، مینوز برگ گوجهفرنگی، Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae)، کرم خوشهخوار انگور، Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) (Lep.: Tortricidae) و کرم گلوگاه انار، Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lep.: Pyralidae)، به بحث در باره عوامل موثر بر موفقیت این روش پرداخته شد. نتایج پژوهشهای انجام شده نشان داد که روش اخلال در جفتگیری برای کنترل کرم خراط و کرم چوبخوار پسته موفقیت آمیز، برای مینوز برگ گوجهفرنگی و کرم خوشهخوار انگور با موفقیت نسبی و برای کرم گلوگاه انار با شکست همراه بود. ویژگی های زیستی حشره هدف مانند تعداد نسل و ترکم جمعیت آن، شرایط محل اجرا مانند توپوگرافی، مساحت و ایزوله بودن، کیفیت فرومون جنسی از نظر نوع ترکیبات، مقدار و تاثیر رفتاری آن بر روی حشره هدف و نوع پخش کننده فرومون جنسی بر کارآیی روش اخلال در جفتگیری موثر هستند.
