به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، برنامه گفتگوی علمی با موضوع «بررسی چالش‌های محیط زیستی و فناوری‌های سبز برای توسعه پایدار» با حضور بهنام حمزه عضو هیات علمی بخش تحقیقات گیاه‌شناسی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع کشور و مرجع ملی گیاهان و محسن مفیدی نیستانک عضو هیات علمی بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور و مرجع ملی تشکیلات رده‌بندی جهانی در کنوانسیون تنوع زیستی کشور، از رادیو گفتگو پخش شد. 

مفیدی ضمن اشاره به تاریخچه ایجاد کنوانسیون تنوع زیستی جهانی و عضویت ایران در این معاهده مهم بین‌المللی، شرح داد: ایران در منطقه‌ای خشک و نیمه‌خشک واقع شده و میانگین بارش سالانه آن کمتر از یک سوم میانگین جهانی است، بنابراین کمبود آب باید مسئله‌ای مهم و بنیادی در نظر گرفته شود. افزایش دمای هوا حدود ۱.۵ درجه سلسیوس طی قرن گذشته و کاهش بارش‌ها، منجر به خشکسالی‌های مکرر شده است.

وی افزود: منابع آلودگی هوای کشور شامل وسایل نقلیه فرسوده، صنایع بزرگ و حتی طوفان‌های گرد و غبار است. جنگل‌زدایی و بیابان‌زایی نیز جزو چالش‌های جدی محیط زیست کشور هستند. تخریب زیستگاه‌ها به دلیل توسعه شهری، معدن کاوی و شکار غیرقانونی مهارنشدنی بنظر می‌رسند. فعالیت‌هایی مانند چرای بی‌رویه دام، قطع درختان برای سوخت و کشاورزی ناپایدار باعث تشدید فرسایش خاک شده است. همچنین آلودگی ناشی از توسعه صنعت نفت و مصرف نادرست از مشتقات نفتی مشکل‌ساز شده است. روزانه بیش از ۵۰ هزار تن پسماند در ایران تولید می شود که تنها ۱۰ درصد آن بازیافت می شود.

وی چالش‌های اصلی محیط زیست در کشور را شامل کمبود آب، آلودگی هوا، جنگل زدایی و بیابان زایی، مدیریت زباله، زوال تنوع زیستی و آلودگی ناشی از نفت برشمرد و گفت: خوشبختانه دو موضوع مدیریت منابع آب و انرژی، دو فصل از قانون برنامه هفتم پیشرفت را به خود اختصاص داده‌اند، که اهمیت موضوع را نشان می‌دهد. ماده 22 این قانون با هدف تقویت سازگاری و کاهش آسیب‌های ناشی از تغییر اقلیم تا حد قابل قبولی به توسعه اقتصاد سبز و صنعت کم کربن پرداخته است.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور تاکید کرد: سوخت‌های فسیلی در کشور یکی از بالاترین یارانه‌های انرژی فسیلی در جهان را به خود اختصاص داده است، به گونه‌ای که حدود ۱۵ درصد تولید ناخالص داخلی (در سال ۲۰۲۰) را شامل شد. تکنولوژی‌های سبز که به عنوان راهکاری برای کاهش اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های انسانی شناخته می‌شوند، نقش مهمی در توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی ایفا می‌کنند. فناوری سبز شامل انرژی‌های تجدیدپذیر، بهره‌وری انرژی، کشاورزی پایدار و فناوری مدیریت زباله است.

محسن مفیدی نیستانک ضمن توضیح اهمیت حمایت و حفاظت از تنوع زیستی اعم از اکوسیستم‌ها، گونه‌های جانداران و جمعیت‌های دارای تنوع ژنتیکی تا مولکول‌های وراثتی، اظهار داشت: طی پنج سال اخیر، پیرو مشارکت فعال دانشمندان ایرانی در کنوانسیون تنوع زیستی کشور، شناخت و مستندسازی علمی جانداران در کشور رشد چشمگیری یافته و از حدود 9 هزار گونه به 54 هزار گونه رسیده است.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور ادامه داد: با توجه به افزایش روزافزون جمعیت جهان و نابودی  40 درصد از اراضی زمین توسط انسان‌ها تاکنون، سه چهارم انسان‌ها تا سال 2050 میلادی در معرض خشکسالی خواهند بود. حشرات گرده افشان، شاخص گویای تنوع گونه‌ای هستند که در حال نابودی بوده و یک سوم محصولات کشاورزی به آن‌ها وابسته‌اند. بنابراین کشورهای عضو کنوانسیون تنوع زیستی، از جمله ایران، در چهار سال اخیر برنامه‌ای انقلابی برای «توقف زوال تنوع زیستی تا 2030 میلادی» (تقریباً مقارن با اواخر برنامه هفتم و آغاز برنامه هشتم) و «زندگی هماهنگ با طبیعت تا سال 2050 میلادی» به امضا رسانده اند که چهار هدف عمده محافظت و بازیابی تنوع زیستی، رشد و تعالی انسان با طبیعت، اشتراک گذاری منافع حاصل از منابع ژنتیکی و تنوع زیستی به صورت منصفانه و عادلانه و  سرمایه‌گذاری و همکاری جهانی را دنبال می‌کند. برای دستیابی به این اهداف بلندمدت، 23 هدف میان مدت مصوب شده است و کشورهای عضو کنوانسیون از جمله ایران متعهد شده اند که برنامه های ملّی خود را در چارچوب برنامه جهانی تدوین و اجرا کنند.

مفیدی در پایان با تاکید بر چالش‌های محیط زیستی در کشور افزود: ایران با پتانسیل بالای انرژی خورشیدی با بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال دارای و منابع بادی، به دلیل چالش‌های چندلایه در سیاستگذاری، اقتصاد، فناوری، و تحریم‌ها، نتوانسته است به طور کامل از فناوری‌های سبز برای توسعه پایدار استفاده کند. رفع این موانع نیز نیازمند بازنگری در قوانین، جذب سرمایه گذاری خارجی، افزایش آگاهی عمومی و توسعه همکاری‌های بین‌المللی است. 

لینک برنامه: https://radio.iranseda.ir/epgarchivePart/?VALID=TRUE&ch=29&e=152738830

 جهت دریافت اخبار در کانال ایتای موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور کلیک نمایید

جهت دریافت اخبار در کانال ایتای سازمان تات کلیک نمایید